تلقیح مصنوعی گاو

تلقیح مصنوعی گاو رضا رشیدی

تیلریوزیس

Theileriosis

بیماری تک یاخته‌ای حاصل از تک یاخته‌های جنس تیلریا

- وجه تسمیه:

نام بیماری برگرفته از نام انگل شناسی به نام تیلر است که اولین بار آن را جداسازی کرد

- گونه های مهم در گاو:

T.Mutans, T.Parva, T.Anulata, T.Cerjenti

- گونه‌های مهم در گوسفند:

T.Ovis, T.Hircei

- میزبانان واسط:

شامل نشخوارکنندگان هستند و بیماری در تکسمیها و گوشتخواران نادر است

-میزبان نهایی:

کنه‌ها (تیلریا آنولاتا که گونه بومی گاوهای ایران است توسط کنه‌های جنس هیالوما منتقل می‌شود)

- چرخه زندگی:

در بدن کنه مراحل گامتوگونی یا جنسی و مراحل شیزوگونی در در بدن میزبان واسط صورت میگیرد که به دو فرم اریتروسیتیک (پیروپلاسمیک) در داخل گلبولهای قرمز و فرم شیزونتی در داخل لنفوسیتها دیده میشود. چرخه زندگی تیلریا بصورت خلاصه چنین است:

گزش میزبان واسط آلوده توسط کنه، ورود گلبولهای قرمز آلوده به فرم اریتروسیتیکی تک‌یاخته به داخل بدن کنه، تجزیه گلبولهای قرمز در Mid gut کنه و آزاد شدن تک یاخته‌ها و ورود قسمتی از آنها به مرحله گامتوگونی، تولید گامونت یا گامتوسیتهای نر و ماده و لقاح و تواید زیگوت (در بدن کنه به kinett معروف است)، انتقال کینتها توسط سیستم همولنف از روده به غدد بزاقی کنه و تشکیل اسپورونت، نیش زدن مهره دار حساس توسط کنه و انتقال اسپورونتها به زیر پوست و تبدیل به اسپوروزوئیت و ورود آنها به لنفوسیتهای میزبان واسط و تبدیل لنفوسیت به یک مرحله پیشتر یعنی لنفوپلاسما (لنفوپلاسما دارای قدرت تکثیر فراوان بوده و تحریک لنفوسیتها توسط تک‌یاخته باعث طغیان تقسیم لنفوپلاسما و هایپرتروفی شدید عقده‌های لنفاوی میشود)، ورود اسپوروزوئیت به سیتوپلاسم لنفوپلاسما، تقسیمات شیزوگونی و تشکیل ماکروشیزونت، تبدیل به میکروشیزونت، پاره شدن میکروشیزونت و ورود مروزوایتها به گلبول قرمز و تشکیل فرم پیروپلاستی

- علائم:

تب بالا (و در نتیجه کاهش اشتها، افسردگی، بی‌اشتهایی، آتونی و سقط جنین ناشی از تولید پروستاگلاندینها)، سرفه و سختی در تنفس (بعلت ترشحات کف آلود در سوراخهای بینی و برونشها، ادم و آمفیرم ریوی و پنمونی بینابینی)، پتشی و اکیموز در قلب و کلیه و سایر اندامها (بعلت واکنشهای ایمنی آرتوس)، زخمهای آتشفشانی در شیردان (مخصوصا در دامهای جوان)، زردی همولایتیک ناشی از هایپربیلیروبینمی در اثر لیز گلبولهای قرمز، هایپرتروفی شدید عقده‌های لنفاوی نزدیک به محل نیش کنه، هایپرتروفی طحال، هایپرتروفی کبد و تغییر رنگ آن به آجری، انفارکتوس ناشی از ترومبوز در اندامهای انتهایی و بویژه در سیستم عصبی و ایجاد علائم عصبی (که باعث تشنج، چرخش یکطرفی و مرگ می‌شود)

- تشخیص تفریقی:

تیلریوز را بایستی از سپتی‌سمی هموراژیک، بابزیوز، MCF، تریپانوزومیازیس، تب دره ریفت، هارت واتر و لوکوز تشخیص تفریقی داد.

- قضاوت کشتارگاهی:

همانند سایر لاشه‌های مبتلا به زردی پاتولوژیک، ضبط کلی لاشه مبتلا به تیلریوز صورت می‌گیرد.

منابع اصلی:

- اصول بازرسی گوشت در کشورهای در حال توسعه (دکتر دی. هرندا)

- بهداشت گوشت (جوزف گریسی، دیوید کالینز، روبرت هیوی)

@dampezeshkiostanlorestan

دامپزشکی بیرانشہر

دامپزشکی بروجرد بیرانشہر

کانال دامپزشکی بروجرد۰ بیرانشہر